Sosy

[gaga]

Beszamel

Składniki : 2 łyżki masła,2 łyżki mąki,2 szklanki mleka,2 żółtka,2-3 łyżki gęstej śmietany,szczypta gałki muszkatołowej,sól do smaku.

Przygotowanie: Z mąki i masła robimy zasmażkę ,rozprowadzamy zimnym mlekiem,gotować na małym ogniu ciągle mieszając,aby nie powstały grudki.Pod koniec dodajemy rozmąconą śmietanę z żółtkami,do smaku solimy i dodajemy szczyptę gałki muszkatołowowej.

Taki sos dodajemy do białego mięsa ,jaj ,ryb lub warzyw z wody.Dodajemy go czasem do klusek lub zapiekanek.

Sos szary polski-Na wigilię 

Składniki :1 szklanka wywaru z mięsa,3 łyżki masła,3 łyżki mąki,1 kieliszek czerwonego wina,garść rodzynków,garsć migdałów,1 kawałek piernika,1cebula,1 cytryna,sól,cukier do smaku.

Przygotowanie:Cebulę obrać ,pokroić w drobną kostkę i lekko zrumienić na maśle.Mąkę zrumienić na jasnożółty kolor i dodać do cebuli,wymieszać,by nie było grudek.
Całość rozprowadzić wywarem i gotować z pokruszonym piernikiem.Sos przetrzeć przez sito,wlać wino,dodać do smaku sok z cytryny ,sól,karmel [1 łyżeczka cukru zrumieniona na patelni z 3 łyżkami wody].Do sosu włożyć sparzone płatki migdałów oraz opłukane rodzynki.
Cały czas mieszamy ,podgrzewając.

Sos nadaje się do ryb ,szczególnie do karpia na wigilię lub do gotowanych ozorów.

Sos holenderski

Składniki :5 łyżek mąki ,2 szklanki rosołu ,6 łyżek masła ,2 żółtka ,1 cytryna,sól do smaku.

Przygotowanie :W rondelku topimy masło,dodajemy mąkę dokładnie mieszamy ,aż mąka będzie jasnożółta .Gdy sos zaczyna gęstnieć dodajemy powoli rosół.Żółtka rozprowadzamy z cytryną ,które następnie zalewamy gorącym sosem.Na końcu dokładamy kawałek świeżego masła.

Sos nadaje się do gotowanych jarzyn i ryb.

Sos potrawkowy

Składniki:4 dag masła ,3 dag mąki,szklanka rosołu,1-2 żółtek,cytryna ,cukier.

Przygotowanie:Roztopić masło ,dodać mąkę -ciągle mieszając,powoli wlewać ciepły rosół -nie przestajemy mieszać. Na końcu solimy do smaku ,dodajemy sok z cytryny,do smaku dodajemy cukier [smak ma być słodko kwaśny],ciągle mieszając dodajemy świeże żółtka ,uważamy -aby się nie ścięły.

Sos podajemy  do gotowanych mięs,drobiu -z sypkim ryżem.


Sos boloński

Składniki :50 dag mielonego mięsa,1 duża cebula,1 marchewka,1 łodyga selera naciowego,2 łyżki oliwy z oliwek,2 ząbki czosnku,2 szklanki bulionu,1,5 szklanki czerwonego wina ,2 puszki pomidorów bez skórki ,1 łyżeczka cukru.

Przygotowanie:Rozgrzewamy w rondelku oliwę ,wrzucamy posiekaną cebulę,marchewkę i seler.Mieszając smażymy około 5 minut.Dodajemy zmażdżony czosnek i jeszcze 1 minutę smażymy. Następnie dodajemy mięso ,rozdrabniamy grudki i mieszając smażymy ,aż się zarumieni.Wlać wino i bulion oraz nieodsączone pomidory i cukier.Doprowadzić do wrzenia i gotować od 0,5-1 ,5 godziny.Zależnie jakiego mięsa użyjemy,jeśli będzie mięso drobiowe -można gotować krócej ,następnie -wieprzowina ,a jeśli podamy mieloną wołowinę -smażymy najdłużej .W końcowej fazie - solimy i pieprzymy.

Sos boloński wg orginalnego przepisu jest przygotowywany jest na mięsie wołowym.Zamiast pomidorów z puszki można dodać świeże obrane ze skórki pomidory przetarte przez sito.Gorący sos boloński podajemy do makaronów i pizzy

[gaga]

Sos włoski z pomidorów

Składniki :3 łyżki oleju,1 cebula,2 ząbki czosnku,4 średniej wielkości dojrzałe pomidory,8 dag boczku,sól,czerwona papryka do smaku.

Przygotowanie:Drobno pokrojony boczek przełożyć na gorący olej i podsmażyć do zrumienienia. Dodać drobno pokrojoną cebulę i czosnek,a gdy wszystko trochę zmięknie ,dodać pomidory obrane ze skórki .Wszystko razem wymieszać ,przykryć i na wolnym ogniu poddusić,aż pomidory się rozgotują. Sos doprawić do smaku solą i papryką.

Podaje się do makaronów.


Sos koperkowy

Składniki :1,5 szklanki rosołu,1 łyżka masła ,1 łyżka mąki,1/2 szklanki śmietany,pęczek koperku [jak będzie duży ,to 1/2 pęczka],sól,pieprz do smaku.

Przygotowanie:Masło rozpuścić w rondelku ,dodać makę -ciągle mieszając,gdy zacznie gęstnieć powoli dodawać rosół -nadal równomiernie mieszamy.Do lekko gotującego się sosu dodać pokrojony koperek,następnie dodajemy śmietanę ,na końcu solimy i pieprzymy do smaku.

Nadaje się do gotowanych mięs ,szczególnie do żeberek wieprzowych .Do innych potraw mięsnych ,również jest odpowiedni.


Sos ze świeżych grzybów po staropolsku

Składniki:12-15 kapeluszy świeżych grzybów [borowiki ,kozaki,podgrzybki czyli czarne łebki],1 duża cebula,2 kopiaste łyżki masła,1/2 szklanki śmietany ,1 szklanka rosołu ,1 kopiasta łyżki posiekanego koperku,sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie :Oczyszczone ,umyte grzyby drobno pokrojone .Na maśle podsmażyć cebulę ,gdy się zeszkli dodajemy grzyby [nie obgotowujemy ich] Pozostawiamy na małym ogniu i od czasu do czasu należy mieszać,uważając by nie przywierały do dna naczynia.Pod koniec duszenia ,gdy wyparuje większość sosu ,podlewamy je rosołem i doprowadzamy do zagotowania.Następnie dodać przyprawy wg uznania.Przed podaniem ,dodajemy śmietanę i koperek -nie doprowadzamy do wrzenia.

Podawać od razu do wszelkich mięs pieczonych ,smakuje również z kaszą.Sos ze świeżych grzybów ,nie powinien być podgrzewany.

[gaga]

Sos musztardowy

Składniki :1 szklanka bulionu;3-4 dag musztardy;3 dag cebulki;4 dag tłuszczu;3 dag maki;sól ;cukier;kwasek cytrynowy lub cytryna,2-3 łyżek kwaśnej śmietany.

Przygotowanie:Cebulę obrać ,pokrajać w cienkie talarki,udusić na tłuszczu. -Dodać mąkę ciągle mieszając ,rozprowadzić bulionem ,przyprawić do smaku musztardą ,solą ,cukrem-zagotować .Na końcu dodać śmietanę -podgrzewamy ,nie dporowadzamy do wrzenia.


Sos podajemy do gotowanych mięs .Smaczne są również ziemniaki ,grzane parówki i sos musztardowy i danie gotowe 



Sos chrzanowy

Składniki :1 mały słoik chrzanu;1 szklanka rosołu;1 łyżka mąki;1 łyżka masła;1/2 szklanki kwaśnej śmietany;1 żółtko ;sól;cukier.

Przygotowanie:Tłuszcz stopić ,dodać mąkę -rozprowadzić rosołem .Dodać chrzan przyprawić do smaku solą ,cukrem do smaku.Połączyć z żółtkiem podgrzać mieszając .Sos można przyrządzić również bez żółtka.


Sos podaje się do pieczeni,ryb,jaj oraz do zapiekania.

[gaga]

Sos szampański

Składniki:4 żółtka;1/2 szklanki śmietany;1 szklanka wytrawnego szampana;1/2 łyżeczka soku z cytryny;1 łyżeczka siekanego szczypiorku;sól;pieprz do smaku.

Wykonanie:Żółtka rozetrzeć ze śmietaną ,doprawić solą i pieprzem.Zagotować na małym ogniu ,cały czas mieszając .
-Zdjąć z ognia i wlać szampan,dokładnie wymieszać.-Ponownie postawić na ogniu i nie przerywając mieszania ,dodać sok z cytryny i szczypiorek.

Podawać do pieczonego indyka pokrojonego w plastry

[gaga]

Sos majonezowy

Składniki:1 szklanka majonezu ;1/2 szklanki śmietany;3 jajka ugotowane na twardo;2 łyżki posiekanego szczypiorku;sól;pieprz.

Przygotowanie:Ugotowane na twardo jajka drobno posiekać ;majonez wymieszać dokładnie ze śmietaną ,dodać jajka i posiekany szczypiorek. Doprawić do smaku solą i pieprzem.

[gaga]

Sos podlaski do kiełbasy lub ryb

Składniki:2 dag masła;1 dag mąki;0,25 l bulionu lub wywaru z ryb;łyżeczka musztardy ;cytryna.

Przygotowanie:Zasmażyć na rumiano masło z mąką,rozprowadzić rosołem lub wywarem z ryb,dodać musztardę i kilka plasterków cytryny,po czym razem zagotować i wydać.Sos ten podaje się do jarzyn,kiełbasy lub ryb.


Kuchnia Polska Regionalna-Podlasia

[biza]

Ketchup

SKŁADNIKI:

    * Przecier pomidorowy
    * 1 ostra papryka
    * 0,5 szklanki octu winnego
    * trochę imbiru
    * 15 dag cukru
    * trochę cynamonu
    * 5 goździków
    * 1 łyżeczka pieprzu zmielonego
    * 1 łyżeczka ziela angielskiego zmielonego

PRZYGOTOWANIE:

Przecier zagotować, dodać cukier, cynamon, goździki, pieprz i ziele angielskie, imbir. Gotować bez przykrycia na małym ogniu 40 minut mieszając co jakiś czas. Dodać ocet i paprykę grubo posiekaną. Gotować jeszcze 10 minut. Gorący ketchup wlać do wyparzonych słoików-zamknąć

[gaga]

 Keczupy- znajdują się również w przetworach na zimę str 2.Jeden z nich,to keczup paprykowy-pikantny,drugi bardzo podobny do przepisu bizy z małą różnicą,że jest na bazie świeżych pomidorów.

[gaga]

Sos Dinos-odpowiedni do sałaty,pomidorów-jednym słowem ''na czasie''

Składniki:3 jaja;łyżka musztardy;1/2 szklanki oliwy;2 łyżki białego wina;sól;pieprz;łyżka soku z cytryny;natka pietruszki;szczypiorek;posiekana cebulka;listek laurowy.

Przygotowanie:Jajka ugotować na twardo,rozkrajać,wyjąć żółtka i rozgnieść je na miazgę.
-Dodać musztardę oraz co najmniej 2 łyżki posiekanej cebuli,natki pietruszki,szczypiorku i pokruszonego listka laurowego.Rozcierać,dodając po trochu oliwę.
-Kiedy masa będzie gęsta i gładka,wlać wino i rozmieszać.Przyprawić solą,pieprzem,wlać sok z cytryny i wsypać drobno posiekane białka.

Tak jak pisałam wyżej,jest to smaczna przyprawa do sałaty,pomidorów pokrajanych w plasterki oraz do gotowanych warzyw.

[gaga]

Sos serowy-Nadeszła wiosna,będziemy robili różne sałatki z nowalijek,to i smaczny sos się przyda

Składniki:2 serki fromage lub twaróg śmietankowy z dodatkiem 2-3 ząbkami czosnku ;pół puszki tuńczyka w oleju;150ml śmietany szefa kuchni;5 czarnych oliwek;gałązka tymianku lub szczypta suszonego;10-15 ziaren zielonego pieprzu [ze słoiczka];pęczek pietruszki lub koperku.

Przygotowanie:Ser oraz tuńczyka dokładnie należy rozdrobnić,ucierając na jednolitą gładką masę.
-Następnie należy dodać śmietanę i ponownie wymieszać.
-Oliwki pokroić w plasterki,jeżeli mają pestki najpierw je drylujemy.Pokrojone oliwki razem z ziarnami pieprzu dodajemy do masy.
-Tymianek i drobno pokrojoną zieleninę wsypujemy do sosu i dokładnie mieszamy.
-Przed użyciem należy schłodzić w lodówce.

Takim sosem można polać ugotowany kalafior,szparagi lub sałatę. Nadaje się jako dodatek do wszelkich gotowanych jarzyn.

[gaga]

Kolejny sos nadający się do sałat i sałatek

Sos Winegret-przepis podstawowy.

Składniki:1 łyżka octu;3 łyżki oliwy;1 ząbek czosnku;szczypta soli;ewentualnie pieprz.

Przygotowanie: Naczynie w którym będziemy sporządzać sos,wysmarować rozciśniętym ząbkiem czosnku.
-Ocet z solą wymieszać,ciągle mieszając dodawać oliwę. Mieszać tak długo,aż składniki utworzą gładki sos.

Odmiany winegret;

-- Winegret z musztardą.  -W trakcie mieszania octu z solą przed dodawaniem oliwy dodać 1 łyżkę musztardy.

--Wingret z czosnkiem. - Dodać większą ilość czosnku. W przepisie podstawowym dodajemy tylko 1 ząbek,to można dodać więcej ząbków.

-- Wingret ze śmietaną.- Do sosu w ilości z przepisu podstawowego domieszać 2 łyżki gęstej śmietany-najlepsza jest ''sałatkowa''.Ta odmiana sosu najbardziej pasuje do surowych pieczarek. 

[gaga]

Sos holenderski pikantny

Składniki Mała cebula; ząbek czosnku; 3 łyżki masła; 2 jajka; sok z połowy cytryny; szklanka rosołu; sól;pieprz; szczypta cukru.

Przygotowanie- Drobno posiekany czosnek i cebulę małe wiórki masła i 2 łyżki ciepłego rosołu zmiksować na małej szybkości.
-Stopniowo dodawać resztę rosołu, sok z cytryny.sól.pieprz, cukier i jajka. Zwiększyć szybkość miksera, wszystko zmiksować.
-Sos wlać do rondla i podgrzewać, ciągle mieszając.Podawać na gorąco.

Sos diabelski

Składniki- 100 g sera tylżyckiego; 1 duża cebula; łyżka mielonej gorczycy; łyżka pieprzu; sól; 2 łyżki masła; 2 łyżki mąki;szklanka bulionu; 2 szklanki śmietanki.

Przygotowanie- W rondelku stopić masło, dodać mąkę –zrobić zasmażkę, cały czas mieszając rozprowadzić bulionem.
-Gotować na małym ogniu, ciągle mieszając,aby nie powstały grudki. Gdy sos zgęstnieje dodać pieprz, gorczycę drobno pokrojoną cebulę i doprawić solą.
-Starty ser wymieszać ze śmietaną. Wlać do sosu i gotować na małym ogniu, ciągle mieszając.
-Sos powinien być aksamitny.

Nie każdy lubi gorczycę, dlatego można dodać jej w mniejszej ilości