Polskie Tradycje Świateczne

[gaga]

Dzień świętego Mikołaja

-W zeszłym roku pisałam dlaczego biskup z Mirry ,późniejszy św Mikołaj został patronem tego ,tak bardzo oczekiwanego dnia. Świętego Mikołaja -rozdawcy prezentów.Znają go wszystkie chrześcijańskie dzieci na całym świecie. W dawnych latach obdarowywano wyłącznie dzieci,a prezentami były medaliki ,krzyżyki ,święte obrazki,książki.  W XVII wieku przyszła moda na obdarowywanie dzieci ptaszkami w klatkach Ku wyrobieniu w dzieciach czułości dla zwierząt. .Dzieci niegrzeczne nie dostawały podarunków,a te bardzo niesforne otrzymywały rózgę.  W XVIII w darowano już słodycze ,orzechu i zabawki.Trochę później upowszechniła się widowiskowa forma mikołajek. Święty Mikołaj z długą siwą brodą ,ubrany w czerwony płaszcz i czerwoną czapkę z pastorałem w dłoni ,w towarzystwie aniołów i diabła ciągniętego na łańcuchu -wędrował od domu do domu i egzaminował dzieci ze znajomości katechizmu i dopytywał się o sprawowanie pociech. Dopiero po takim egzaminie następowało rozdawanie prezentów. Takie praktyki pozostały do dzisiejszych czasów ,tylko przesunięto je na Boże Narodzenie. I w tym miejscu rozwiązuje się dylemat ,dlaczego w niektórych regionach na Gwiazdora mówi się św. Mikołaj.

Powracając do dnia św Mikołaja ,należy przypomnieć ,że w dawnej Polsce w ten dzień składano ofiary,pasterze pościli i smagali bydło wiechciami ,a na noc zostawiali na łąkach zatknięte wiechy,by nabrały czarodziejskiej mocy. Potem tymi gałązkami uderzano każdą sztukę bydła,aby wiedziało w którą stronę uciekać przed wilkami..

Święty Mikołaju ,trzymaj wilka w raju ,trzymaj go za nogę ,aż trafią na drogę ...tak w 1893r pisała Wasza krajanka Maria Konopnicka.

Tyle o obchodach tego radosnego dnia w przeszłości ,ciekawa jestem jak Wam minie dzisiejszy dzień św. Mikołaja ;kto dostanie rózgę a kto podarunek  


Polskie tradycje świąteczne -H.Szymanderska

[gaga]

Wielkanoc

Niedziela Palmowa

 Dziś uzupełnię moje poprzednie wypowiedzi na temat świąt Wielkiej Nocy.
-W ten dzień należy zwrócić uwagę jaka jest pogoda,bo według starego przysłowia ''Pogoda w kwietniową niedzielę wróży urodzajów wiele''.Nazwa Kwietnia wywodzi się od tego,że palemki wierzbowe robiło się z gałązek wierzbowych bazi ozdobionych kwiatami.Taką palmę należy poświęcić w kościele i nie wolno jej wyrzucić,mówi się ,że jest to palemka szczęścia.. Przetrzepanie domowników wyświęconą palmą zapewniało szczęście ,aż do następnych świąt Wielkiej Nocy. Bazię z takiej poświęconej palemki należało zjeść ,ku zdrowotności  Palma pomagała też odejść z tego świata,wkładano ją nawet do trumny.

Kolejne dni Wielkiego Tygodnia

 Środa -od tego dnia nie wolno już było robić generalnych porządków.W dawnej Polsce odbywało się topienie Judasza ,obecnie obrządek ten jest przez kościół zakazany.
 W odległych latach ,kukłę Judasza trzeba było wlec łańcuchami ,a za nim wrzuciło się ją do wody ,należało obłożyć ją porządnie kijami.Tak z poniewierany zdrajca lądował na dnie stawu lub rzeki.Była to gwarancja ,że sądy w danym roku będą sprawiedliwe.

Wielki Piątek-Był to dzień robienia pisanek ,nie można było ich kupić ,ani dostać od sąsiadów.Malowanie pisanek miało wzmocnić ich  magiczną moc. Pisanki malowały tylko kobiety ,mężczyznom nie wolno było nawet na nie patrzeć. Wręczanie pisanek młodej parze ,gwarantowało szczęśliwe małżeństwo,natomiast zakopanie ich w ziemi ,miało gwarantować urodzaj.

Wielka Sobota Był i jest ,to dzień święcenia jadła .W koszyku powinno się znaleźć wg wierzeń ludowych:

-Baranek -chroni przed niebezpieczeństwem
-Jajko- zapewnia miłość, płodność i siłę .
-Kiełbasa -miała sprawić ,że przez cały rok nie zabraknie jedzenia.
-Chrzan i sól-twierdzono ,że chrzan wypala wszystkie grzechy ,a sól chroni przed zepsuciem.
-Chleb-miał gwarantować sytość ,dostatek i błogosławieństwo .

Wielka Niedziela Przed jedzeniem śniadania wielkanocnego ,warto było powróżyć z ....kolorowych pisanek.Należało zamknąć oczy i wybrać jedno jajko z kosza .Kolor żółty wróżył życie duchowe ,mogło oznaczać życie zakonne lub kapłaństwo; Różowy-przepowiadał sukces ,szczególnie w interesie; Niebieski -to zdrowie ;Fioletowy -wskazywał siłę i wytrwałość w dążeniu do celu .Jeżeli zaczynacie jakieś nowe przedsięwzięcie ,schowajcie do portfela fioletowe skorupki    Zielony -miało oznaczać ,że pieniędzy nie miało zabraknąć;Czerwony -przepowiadał szczęście w miłości,wręczone ukochanej osobie miały zapewnić jej miłość na zawsze.


Wielki Poniedziałek Wiadomo ,że to śmigus -dyngus .Która dziewczyna  chciała wyjść za mąż nie mogła uciekać przed oblewaniem.Wróżba mówiła ,że im dziewczyna bardziej oblana ,tym ma większe szanse na wczesne zamążpójście. Od oblewania można było wykupić się pisanką.
Uwaga

Podczas śniadania wielkanocnego najważniejszy jest zwyczaj dzielenia się święconką .Ponadto trzeba zjeść po kawałku wszystkiego ,by żadne przyjemności nas nie ominęły


Więcej o wielkanocnych obyczajach pisałam na poprzednich stronach ,dlatego nie chciałam powielać niektórych obyczajów.

[gaga]

Pisanki -tradycja sięga starożytności

 Bożego Narodzenia nie umiemy sobie wyobrazić bez choinki,tak samo w święta Wielkanocne nie może zabraknąć pisanek.Pisanki mogą być wykonane różnymi technikami.Tak jak pisałam powyżej ,kiedyś było  to zajęcie tylko dla kobiet,jeśli mężczyzna wszedł do pomieszczenia choćby przypadkowo ,należało odczyniać urok ,jaki mógł paść na pisanki.W dzisiejszych czasach ,dzielimy się jajkiem ,tak jak opłatkiem na wigilię.Jednak w dawnych latach ,kościół zabraniał jedzenia jajek w czasie świąt Wielkanocnych,chciał bowiem rozdzielić święto kościelne od pogańskiego święta związanego z kultem zmarłych ,o czym pisałam w zeszłym roku.
Chciałam nadmienić ,że pierwsze ozdabianie jajek miało pojawić się na terenach sumeryjskiej Mezopotamii,znane było też starożytnym Rzymianom,do nas dotarło trochę później ,jak wynika z ustaleń archeologów ,badających stanowiska na terenie dawnego grodu słowiańskiego na opolskiej wyspie Ostrówek.
Powracając do polskich obyczajów ,pisankę wkładano w zamożnych domach do pyska pieczonego prosiaka,królującego na świątecznym stole ,obok mięs ,kiełbas i ciast.Wśród tych ostatnich najważniejsza była baba drożdżowa,a także mazurek.

Wspomnę ,że w Wielką Sobotę święcono wodę ,która -jak twierdzono-miała znakomicie wpływać na urodę ,dlatego młode panny chętnie myły twarz w poświęconej wodzie.

[gaga]

15 sierpnia: Święcenie płodów rolnych i ziół.

-Obrzędowość ludowa łączy się ze świętem kościelnym i dlatego nazywa się :Matki Boskiej Zielnej. Jest to najdawniejsza uroczystość,ze wszystkich świąt ku czci Matki Boskiej. Jej tradycja sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa.Obchodzona była już w od wieku V w Konstantynopolu,w kościele wschodnim nosi nazwę Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny.W Rzymie święto,to obchodzone jest od VII w.
W Polskim kościele ogólnie oprócz Matki Boskiej Zielnej,nazywa się to święto: Wniebowzięciem NMP.W dawnej Polsce dzień ten nosił różne nazwy jak : Śmierci,Odpocznienia,Zaśnięcia i wreszcie Wniebowzięcia.Od dziesiątków lat szczególnie dziewczyny wiejskie,nazbierawszy własnoręcznie ziół -przynosiły je do świątyń,aby kapłan poświęcił przed ołtarzem. Wnętrza kościołów ozdabiano wiankami z ziół i płodami rolnymi,które były symbolem bogactwa przyrody.Przed świętem kobiety wiły duże wieńce ,jako podziękowanie za tegoroczne zbiory. Wedle staropolskiego obyczaju,zmarłemu do trumny podkładano pod głowę garstkę ziół -pochodzącą z tego święcenia.Przygotowując się do obchodów Matki Boskiej Zielnej ,należało w dniu św Wawrzyńca poświęcić masło i miód,które potem dawano do skosztowania każdemu domownikowi,mówiąc:
'' Przez przyczynę świętego męczennika ,chroń Boże pszczółki od szkodnika"
Dzień ten był dniem wielkich dziękczynnych pielgrzymek,najczęściej na Jasną Górę lub do Kalwarii Zebrzydowskiej.
Był również okres,gdy dzień ten obchodzono jako Matki Bożej Dożynkowej,bo wg kalendarza rolniczego,na 15 sierpnia kończono żęcie.
Po uroczystościach kościelnych następowały dożynki,organizowane przez dziedzica lub gospodarza.Zbierano się najczęściej w ogrodzie,a w stodole odbywały się  tańce.

W 1950 r Pius XII ogłosił : 15 sierpień jest dniem triumfu Niepokalanej i ukoronowaniem Jej godności.

[gaga]

Halloween-popkultura?

Święto zapoczątkowane przez Celtyckie święto Samhain,ponad dwa tysiące lat temu.Żegnano ostatniego dnia października lato,a witano zimę.Przy tej okazji obchodzono święto zmarłych.Do Stanów Zjednoczonych sprowadzili je imigranci z Irlandii w XIX w.Najważniejszym symbolem tego dnia jest dynia.
                                 
                                         



W tym roku przeciw Halloween mobilizują się chrześcijańscy duchowni z Poznania.Zamiast szalonej imprezy w niedzielę będzie zorganizowany dla młodzieży Ekumeniczna Noc Katolików.Wydarzenie będzie organizowane po raz pierwszy i organizatorzy liczą się z małą frekwencją.Jednym z najważniejszych punktów programu będzie rozdawanie kart dawcy narządów.Zamiast piwa,będzie rozdawany chleb orkiszowy-jako dar życia;w zamian za klubową muzykę techno,będzie można posłuchać poezji śpiewanej. Udział w organizacji tej nocy wezmą katolicy,luteranie,metodyści,zielonoświątkowcy i prawosławni.Duchowni śmieją się,że nie są spod znaku dyni,lecz Chrystusa.
Opinie na ten temat są różne,natomiast ważne jest,aby pierwsza Ekumeniczna Noc Kościoła miała wymiar przyjemny i..edukacyjny.Ks.Ostryk zapewnia,że nawet w czasach świetności państwa egipskiego narzekano na młodzież,dlatego jego zdaniem zjednoczone kościoły powinny szukać nowych form dotarcia do młodzieży,a nie tylko krytykować ich zachowanie.
Wigilia Wszystkich Świętych przypada w Święto Reformacji,upamiętniające ogłoszenie przez Marcina Lutra w 1517r słynnych 95 tez.W tym miejscu należy wspomnieć,że Jan Paweł II nigdy nie potępił działalności M.Lutra. Ponadto należy wspomnieć,że rozłam w kościele nie był winą tylko jednej strony i wszyscy do tej pory nad tym bolejemy -mówi ks.Jański

Czy podobne obchody młodzież zaakceptuje ? Zobaczymy w następnych latach.Może inne miasta,mają podobne plany.

Na pierwszej stronie pisałam o rozrywkowym charakterze tego świeta.

Źródło-Głos Wielkopolski

[Dala]

Witam ponownie

Niedługo Adwent. Na Śląsku mówi się, że w okresie Adwentu "lepiej zobaczyć wilka w lesie niż gospodarza na polu", może w innych częściach Polski też istnieją jakieś przesądy i ostrzeżenia dotyczące tego okresu?

Wkrótce "andrzejki i andrzejkowe wróżby"
Wróżba pierwsza:( dla dziewczyn o mocnych nerwach!) trzeba dokładnie o połnocy w wigilię św. Andrzeja (29/30 listopad) spojrzeć do lustra i przez chwilę się wpatrywać w szklaną taflę, na której powinien ukazać się obraz przyszłego męża. Jedna z przyjaciółek mojej babci zobaczyła tam strasznie pokiereszowaną twarz i zemdlała myśląc, że to oblicze diabła, wróżba spełniła się po kilku latach. Jej mąż miał taką twarz, kiedy w czasie wojny uległ wypadkowi.
Wróżba druga ( znana tylko na Śląsku) dokładnie
o połnocy trzeba zatrząść płotem z drewnianych sztachet i wypowiedzieć zaklęcie:"Płocie, płocie, trzynsa cie, świynty Andrzeju prosza cie, objaw mi tego, co mom być jego!"
Miłej zabawy
Dala

[gaga]

Adwent

Pisząc o polskich tradycjach nie wspominałam nigdy dokładniej o Adwencie,uważałam go za okres skierowany dla ludzi wierzących,a nie chciałam ingerować w czyjeś poglądy i narzucać swojego spojrzenia na ten okres.Jednak Dala wspomniała i postanowiłam coś napisać o pochodzeniu tego 4-tygodniowego okresu,poprzedzającego Boże Narodzenie.Zacznę od podań ludowych: Mówiono,że święta Katarzyna adwent zaczyna,a święty Jędrzej jest początkiem adwentu,bo właśnie niedziela najbliższa 30 listopada jest początkiem adwentu.
W dawnej Polsce nazywano adwent-czterdziestnica i już od św Marcina go obchodzono.Dziś trwa 4 tygodnie,piękną tradycją od XIIIw jest odprawiana przed świtem msza wotywna,dziś zwana roratami.W książce z 1739 r czytamy,że

...osobliwe i w Polsce prawie tylko,używają tej ceremonii,którą zaczął w Poznaniu Przemysław Pobożny,a przyjął w Krakowie Bolesław Wstydliwy...

Chodziło o obyczaj zapalania świec roratnich.Pierwszy do ołtarza przystępował ze świecą zapaloną król i stawiał ją na najwyższym miejscu w lichtarzu -mówiąc: jestem gotów na Sąd Boży,po nim stawiał biskup,trzecią senator,czwartą ziemianin,piątą rycerz,szóstą mieszczanin,a siódmą kmieć.
Dziś pierwszą świecę zapala się w pierwszą niedzielę adwentu i oznacza wybaczenie przez Boga grzechu Adama i Ewy;w drugą niedzielę jest symbolem wiary w dar Ziemi Obiecanej;świeca z trzeciej niedzieli jest symbolem radości Dawida;w czwartą niedzielę palą się już cztery świece,zapowiadające królestwo pokoju i sprawiedliwości.Tyle w skrócie na tema obrzędów religijnych,których czasem nie da się oddzielić od obyczajów ludowych. Jednak pozostając przy ludowości,to adwent dla rolników był okresem odpoczynku od ciężkich prac polowych-mówiono:Kto ziemię w adwent pruje,ta mu trzy lata choruje.O tradycji pierników pisałam w poprzednich wątkach,jednak w adwencie domy pachniały piernikami,które nie są niczym innym jak udoskonalonym na przestrzeni wieków -obrzędowym plackiem pogańskim.

Polskie Tradycje Świąteczne -H.Szymanderska

[gaga]

I znowu nadchodzi dzień św.Mikołaja Nawet jeśli nie wierzymy w świętego rozdającego prezenty,jednak z przyjemnością je przyjmujemy.W poprzednich latach pisałam o historii św.Mikołaja z Miry,o tradycji otrzymywania upominków,dziś wspomnę trochę o stroju i pojeździe Mikołaja.Otóż wiara w nietypowy środek lokomocji Świętego,czyli sanie z reniferami narodziła się dopiero w 1822r,za przyczyną Clemensa Clarka Moore,który napisał poemat na ten temat.Natomiast czerwony strój i czapka podobno zostały wymyślone dopiero 1930r na potrzeby reklamy Coca -Coli i tak już zostało w naszej świadomości.Jednak inne źródła donoszą,że wizerunek Świętego Mikołaja pojawił się już w latach 20-tych ubiegłego wieku,jeszcze przed wspomnianą reklamą,co jest dla nas chyba obojętne,ważne,aby Święty do nas przybył.
Wg wierzeń,prezenty przywozi w workach,które rozdaje 6 grudnia,a jak nie zdąży,to rozdaje w Wigilię Bożego Narodzenia pod choinką.Niektórzy wierzą,że w tym celu przeciska się przez komin.
Powracając do historii wręczania prezentów w imieniu Świętego Mikołaja należy nadmienić,że w XII w. dotyczyła stypendiów fundowanych przez szkoły,mające za patrona św.Mikołaja.
Zatem czekajmy cierpliwie na znajomego z Laponii,przy takiej zimowej pogodzie,jaką mamy w tym roku -na pewno do nas dotrze i coś drobnego nam pozostawi  

[gaga]

Ozdoby na choince - i ich symbole
W 2008r pisałam o tradycji świątecznego drzewka dziś krótko wspomnę o pewnych symbolach na choince.Sama choinka ma być symbolem życia.
Zawieszane na niej jabłka symbolizują zdrowie aż do późnej starości,ale również mają przypominać biblijne drzewo,z którego zakazany owoc podsuwał Ewie wąż-którego symbolem są łańcuchy oplatające drzewko.

Lampki -kiedyś świeczki mają sprawiać wrażenie ognia,który przed wiekami palił się całą noc wigilijną,aby ogrzewać dusze bliskich,którzy już odeszli,a w tą noc wracali.

Światełka Wg wiary kościoła mają przypominać o miłości Boga do ludzi w tym przypadku chodzi  Trzech Króli,którzy szli przywitać małego Jezusa.

Gwiazda na czubku drzewa,ma przypominać gwiazdę Betlejemską.

Bombki na choince nie są znaczącym symbolem,natomiast są typową kolorową ozdobą radosnego drzewka.Pod nimi składa się prezenty,które przynosi Święty Mikołaj lub inaczej nazywany-Gwiazdorem.

Choinka-stoi w domach do końca świąt tzn do święta Trzech Króli.

[gaga]

Dziś czytałam w poznańskiej prasie,że nie we wszystkich krajach choinki są symbolem świąt,np.w Grecji ustawiano ....miniaturowy model statku  

Natomiast przeprowadzono sondę i okazało się,że gwiazda jest na trzecim miejscu jako nieodłączny element Bożego Narodzenia,mimo,że to ona wyprzedziła choinkę.

Natomiast wyczytałam,że najważniejsze kolory to-zielony -jako kolor nadziei oraz wierności;następnie jest kolor czerwony-który jest symbolem krwi Chrystusa przelanej dla odkupienia świata.

Pytano ludzi jak spędzają święta Bożego Narodzenia-okazało się,że większość opowiedziała się,że ważne jest dla nich spędzenie tych świąt z rodziną i przyjaciółmi. Tylko 9% opowiedziało się,że wszystkie symbole i zachody wokół tej tradycji ich denerwują.
I dobrze,niech takich osób będzie jak najmniej-cieszmy się świętami, zachowajmy wszystkie tradycje i przekazujmy je kolejnym pokoleniom.

[Marcinek_94]

Wesołych i spokojnych świąt Życzy Marciniasty )

[Kasica_16]

Wesołych Świąt Wszystkim Forumowiczom życzy Kasicaa  : )

[gaga]

Już tylko kilka tygodni dzieli nas od robienia pisanek,zatem przypominam -już czas zbierać łupinki z cebuli,aby później było można gotować w nich kraszanki. Nie mam już małych dzieci,więc jajka gotowane w cebulowej łupince zupełnie nam wystarczają,a czym więcej łupinek,tym jajka są ciemniejsze.Nie zapomnijcie wsypać dużo soli do gotowania,wtedy jajka nie popękają.

[gaga]

1 kwiecień

Częściowo pisałam na ten temat 31 marca 2009r,dziś odświeżam temat,przecież,to już za kilka dni.

Już niedługo nadejdzie miesiąc kwiecień,a z nim Prima Aprilis. Dzień w którym wolno nam dowcipkować.Trudno uwierzyć,że kiedyś ten dzień w wielu krajach Europy uważany był za bardzo nieprzyjemny.Uważano,że tego dnia zmarli powstają z grobów i dochodzą swoich doznanych krzywd.Mszczą się na żywych i zsyłają na nich nieszczęścia.Z biegiem lat,zaczęto inaczej obchodzić dzień 1 Kwietnia.
Różne są opinie na temat pochodzenia tego ‘’żartobliwego dnia’’, uczeni  twierdzą, że prima aprilis jest odbiciem hinduskiego święta obchodzonego wiosną na cześć boga miłości- Kamy. Tego dnia ludzie wychodzili na ulice, obsypywali się czerwonym proszkiem i polewali wodą. Inni historycy dopatrują się wzajemnego oszukiwania, aż do czasów misteriów pasyjnych i odsyłaniem Chrystusa od Annasza do Kajfasza. Inna wersja mówi,że Żydzi nie wierząc w Zmartwychwstanie Chrystusa 30 marca,a w dniu 1 kwietnia powstał z grobu,uważając  to podanie za kłamliwe,uczyli wszystkich w ten dzień kłamać.
Ludowe pochodzenie tego zwyczaju upatrywane jest w zmianie pogody kwietniowej-‘’trochę zimy,trochę lata’’.
Francuzi uważają,ten zwyczaj jako bardzo stary,natomiast w XVI w Karol IX przełożył Nowy Rok z 1 kwietnia na 1 stycznia,co zakłóciło obyczaje,jednak po dziewięciu latach kościół zatwierdził tą zmianę wprowadzając kalendarz gregoriański.
We Francji nazywano ten dzień ‘’kwietniowa ryba’’,ponoć do dziś dzieci ukradkiem przyczepiają przechodniom do ubrania papierowe rybki.
W XVI w zwyczaj robienia sobie dowcipów,dotarł z Zachodu do Polski.Przesyłano sobie dowcipne,zmyślone wiadomości,słano dziwne prezenty-jednym słowem zwodzimy się od lat,by śmiać się z łatwowierności .Dziś kawały uległy przemianom,wszyscy prześcigają się nie wyłączając prasy i telewizji.
‘’Zabawa setna-pierwszego kwietnia
Do miasta wysłać Jasia głuptasia,by kupił:
Kwadratowe koło,mleko gołębie,zęby indycze lub łzy krokodyle’’
‘’Polskie tradycje świąteczne’’H.Szymanderska

[gaga]

Święconka-

W dawnych czasach święconkę noszono do świecenia w dużych koszach,lub jak wspominałam w ubiegłych latach -pleban chodził po gospodarstwach i tam świecił jadło. Jednak decyzją biskupów,przeniesiono świecenie do kościołów. Praktykę noszenia mniejszego koszyka do kościoła datuje się na 1320r.W tamtych latach do święcenia przygotowywano figurkę baranka wypiekaną z chleba.Z biegiem lat w koszyczku zaczęły pojawiać się takie produkty jak:ser,ryby,olej,potrawy mięsne,ciasta a nawet wino.Dopiero ostatnie do święconki trafiły jajka.
Koszyk z poświęconym jadłem stawiano na stole,jako symbol wielkiej radości,którą dzielono się podczas wielkanocnego śniadania.

Dzisiejsze koszyki są skromniejsze i tak do udekorowanych koszyczków wkładamy,to co najważniejsze i jest symbolem:

-Mięso i wędliny- oznaczają dostatek

-Jajka czyli kolorowe pisanki-od najdawniejszych czasów uważane są jako symbol życia.W dawnych czasach uważano,że jest to symbol magiczny-talizman chroniący przed złymi duchami.

-Chleb-zgodnie z tradycją ma gwarantować dobrobyt.

-Sól i pieprz- uważana jest jako znak oczyszczenia.Dlatego mówi się o ''soli życia''. Przed laty przypisywano jej moce odstraszenia wszelkiego zła.

-Ciasto-było ostatnim darem włożonym do koszyczka.Stało się symbolem bogactwa i zdolności rąk gospodyni.