TREJNOWSKI Wacław pseud. "Orkan"

[aizdes]

Chciałbym przybliżyć historię Suwalszczyzny w czasie II wojny światowej  na podstawie maszynopisu ppor. Wacława Trejnowskiego pseud. "Orkan", do którego osoby zainteresowane dziejami naszego regionu mają ograniczony dostęp. Myślę, że ta publikacja przybliży nam wiedzę na temat walki partyzanckiej w okresie wojny, którą toczyliśmy z okupantem.
Postać Wacława Trejnowskiego ma różne oblicza w tych trudnych czasach dla naszego kraju jak wojna i czasy powojenne. Możemy się sprzeczać czy był bohaterem czy zwykłym śmiertelnikiem. Ten osąd pozostawię dla Was. Ale jego przekazy walki partyzanckiej są potężnym źródłem historycznym, które mogą poszerzyć wiedzę młodego pokolenia o tamtych czasach.
W. Trejnowski ur. 29.10.1915r. w Berżałowcach gm. Berżniki. Szkołę podstawową ukończył we wsi Kukle. Następnie kształcił się w Wyższym Klasycznym Gimnazjum Kurii Biskupiej w Sejnach - którego nie ukończył. Zdobył jednak wykształcenie w zakresie małej matury. Był pracownikiem robót leśnych, jako nadzorca  w Leśnictwie Ostęp w Okółku skąd w dniu 15.02.1938r. został powołany do wojska. Służył w II Dywizjonie Artylerii przeciwlotniczej w Grodnie. Jesienią 1938 został przydzielony do grupy generała Władysława Bortnowskiego i pod jego dowództwem brał udział w przyłączeniu śląska zaolzańskiego do Polski. W skutek pogarszania się stosunków z Niemcami w marcu 1939 r. powrócił do Grodna, gdzie zajmował się szkoleniem młodego rocznika.
C.D.N.

[majros]

Wacław Trejnowski to bardzo ciekawa postać, miałem okazję czytać jego nigdy nie publikowane wspomnienia. Facet był nie tuzinkowy w działaniu przeciw Niemcom, bardzo inteligentny, stworzył własną siatkę agentów, nie był typowym "cynglem" zanim strzelał dużo myślał.
Jeden z lepszych według mojej opinii partyzantów na Suwalszczyźnie, stawiam go na równi obok takich postaci jak : Konwy, Romana, Żwirko, Żytniewskiego, Leśnego.
Pozdrawiam.

[aizdes]

Wacław Trejnowski brał czynny udział w kampanii wrześniowej 1939r. na stanowisku dowódcy Sekcji Pomiarowej. Walczył w rejonie: Małkini, Nurca, Hajnówki, Bielska Podlaskiego, Białowieży, Prużan, Małoryt nad Bugiem. W dniu 6 października dostał się do niewoli niemieckiej i przewieziony do obozu jenieckiego a następnie na roboty na roli na półwyspie Sambia za Królewcem. Po ucieczce z niewoli, pieszo powrócił do domu. W dniu 4 kwietnia 1942r. wstąpił do podziemia Armii Krajowej na stanowisko dowódcy placówki A.K. Berżnikach. Jesienią 1943r. wstąpił ze swoją grupą żołnierzy do oddziału partyzanckiego Witolda Pieleckiego pseud. „Żwirko”. W tym czasie kończy kurs szkoły podchorążych rezerwy piechoty i zostaje awansowany do stopnia plutonowego podchorążego. W międzyczasie brał udział we wszystkich walkach i potyczkach organizowanych przez oddziały „Żwirki”. Nabyta wiedza teoretyczna i praktyczna dostosowana do prowadzenia walki z silniejszym wrogiem była mu bardzo pomocna przy samodzielnym przeprowadzaniu akcji bojowych i dywersyjnych. Tych akcji do końca okupacji przeprowadził ponad 30, niezależnie od tego brał udział wraz ze swymi ludźmi w kilkunastu większych akcjach bojowych przeprowadzonych przez oddziały „Żwirki”. W akcjach tych dopomagali partyzanci radzieccy z oddziału podpułkownika Orłowa pseud. „Kalinowski”. W okresie okupacji Trejanowski za swoją działalność został awansowany do stopnia podporucznika oraz mianowany zastępcą komendanta VIII Suwalskiego Obwodu A.K. i odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Po wojnie wstąpił w szeregi Milicji Obywatelskiej i pracował na stanowisku komendanta posterunku MO w Berżnikach i kierownika komisariatu MO w Suwałkach. Po rezygnacji z pracy w Milicji Obywatelskiej zostaje nauczycielem w Kuklach. Następnie przenosi się do Suwałk gdzie pracuje w  kilku innych zakładach na stanowiskach kierowniczych.
Nie będę opisywał dalszych losów ppor. Trejnowskiego, lecz skupię się na skanach opisujących  toczone potyczki partyzanckie w których działał i które szczegółowo opisał.
Akcja likwidacji agenta gestapo Bobojca w Gibach, zlikwidowanie Komisarza Ziemskiego w Starym Folwarku i opanowanie miasteczka Spoćkiń przez oddziały „Żwirki”:

 

[aizdes]

cd AKCJI PARTYZANCKICH w WACŁAWA TREJANOSKIEGO:
- AKCJA NA MŁYN W POZOPSIACH NA LITWIEW DNIU 7 STYCZNIA 1944R.,
- POTYCZKA Z UKRAINCAMI WŁASOWA KOŁO BROŻANEGO,
 - STARCIE Z WARTOWNIKAMI NIEMIECKIMI NA MOŚCIE W GŁĘBOKIM BRODZIE,
- ZDOBYCIE POSTERUNKU ŻANDARMERII, POCZTY, KOMISARIATU I INNYCH OBIEKTÓW W KRASNOPOLU,
- ROZBROJENIE CZTERECH NIEMCÓW WE WSI WÓLKA I AKCJA ŻYWNOŚCIOWA NA MŁYN KOŁO WSI WÓLKA,
- POTYCZKA Z PATROLEM UKRAINCÓW KOŁO WSI GRUSZKI,
- OPANOWANIE MAJĄTKU NIEMIECKIEGO ŁABNO KOŁO GRODNA

[aizdes]

OSTATNIE AKCJE BOJOWE ODDZIAŁU "ŻWIRKI"

- OSTATNIA AKCJA BOJOWA „ŻWIRKI”,
- ZASADZKA NIEMCÓW NA PATROL Z ODDZIAŁU „ŻWIRKI” KOŁO RYGOLA I ZNISZCZENIE ODDZIAŁU PARTYZANCKIEGO „ŻWIRKI” W REJONIE WSI DWORCZYSKO,
- ZNISZCZENIE ŚLUZ NA KANALE AUGUSTOWSKIM