Autor Wątek: Historia Żydów w Suwałkach  (Przeczytany 16785 razy)

Offline noka

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 4515
  • Płeć: Mężczyzna
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #15 dnia: 06 Paź, 2010, 16:15:33 »
Cytat: Krzysztof
Powstańcom styczniowym postawiono pomnik na Szubienicznej Górze przy ul, Bakałarzewskiej.








Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #16 dnia: 06 Paź, 2010, 20:54:21 »
Niepotrzebnie chyba napisałem o tym pomniku. Powieszono tam 14 Polaków i Litwinów, 4 Rosjan i 1 Żyda, a tymi krzyżami upamiętniono jedynie katolików. Nie wiem jak to nazwać, zawłaszczaniem historii, czy też zupełnym brakiem wiedzy historycznej o własnym mieście i powstaniu styczniowym / mówię o projektantach tego „dzieła”/

Offline noka

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 4515
  • Płeć: Mężczyzna
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #17 dnia: 06 Paź, 2010, 21:36:13 »
Tym bardziej warto było o tym napisać i przypomnieć.

Offline Guzik

  • Stały Bywalec
  • **
  • Wiadomości: 155
  • Płeć: Mężczyzna
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #18 dnia: 09 Paź, 2010, 15:08:48 »
Jeżeli chodzi o żydowskie pochowki - to pierwszy Suwalski kirkut znajdował się zaraz za rzeką - na przeciw Hotelu Hańcza - dziś nowa siedziba nadleśnictwa - choć po starym cmentarzu nie ma śladu - to ludzkie szczątki wciąż tam muszą być - u Żydów przenoszenie grobów i ekshumacja jest niedopuszczalna - dziwi mnie że przy budowie siedziby nadleśnictwa - nic nie odkryto? albo coś ukryto? Teren jest poza strefą ochrony konserwatorskiej - być może nikt nawet nie pomyślał o badaniach archeologicznych przed przystąpieniem do budowy....
...gUzIk pRaWda...

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #19 dnia: 09 Paź, 2010, 18:53:41 »
Guzik, zapytam tak trochę obok tematu. Czy w Suwałkach był „ cmentarz choleryczny”a jeżeli był to gdzie?
Pytam, ponieważ nigdzie nie znalazłem na ten temat informacji, a prawie każde miasto taki cmentarz miało.

Offline Guzik

  • Stały Bywalec
  • **
  • Wiadomości: 155
  • Płeć: Mężczyzna
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #20 dnia: 10 Paź, 2010, 11:40:13 »
Rzeczywiście ja też o takim cmentarzu nie słyszałem - ale kojarzy mi się że gdzieś czytałem o epidemii cholery (bądź innej choroby w Suwałkach na początku XIX wieku) - pierwszy cmentarz w mieście powstał na terenie obecnego parku Konstytucji 3 Maja - być może w tym okresie chorych, samobójców itp chowano z dale od miasta czyli w okolicy bakałarzewskiej - a potem w to miejsce przeniesiono cały cmentarz? - choć tego nie wiem. Ale pytanie nie zainteresowało:) - spróbuje się tego dowiedzieć.
...gUzIk pRaWda...

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #21 dnia: 15 Lis, 2010, 18:20:07 »
Samuel Rosenthal

Kiedy umarł, jego nekrologi ukazywały się w czasopismach na całym świecie. Dzisiaj niewielu już o nim pamięta, jego nazwisko można znaleźć jedynie w specjalistycznych leksykonach.
Urodził się 7.09.1837r. w Suwałkach, zmarł 12.09.1902 r. we Francji.
W Warszawie studiował prawo, po upadku powstania styczniowego w 1864 r. wyjechał do Francji. Osiadł w Paryżu, tam jako zawodowy dziennikarz i szachista publikuje w wielu czasopismach, popularyzując grę w szachy.
Jako szachista rywalizował z wieloma sławami : Andersenem, Blackburnem, Paulsenem. Jednak światową sławę zdobył jako genialny showmen, specjalista od gry symultanicznej / gra w której szachista gra jednocześnie z wieloma przeciwnikami/. Często zdarzało mu się rozgrywać 30 partii jednocześnie.

http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/885a52b7609cc250.html
http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/de6d4e99f0b10b1a.html

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #22 dnia: 07 Gru, 2010, 16:48:57 »
Polecam do przeczytania artykuł „Macewy codziennego użytku’, a rzecz dotyczy ciekawego projektu fotografika Łukasza Baksika.
W podobny sposób niszczone były cmentarze muzułmańskie / pisałem o tym w innym wątku – osełki z nagrobków /, ewangelickie.
Ot, zabrakło wyznawców, a lokalne społeczności, często za przyzwoleniem ówczesnych władz, również o nie nie zadbały.
Suwalski cmentarz żydowski założony ok. 1825 r. zdewastowany został w czasie II wojny światowej przez Niemców. Maceami wyłożono 2 baseny wodne przy ul. Mickiewicza / Straż Pożarna/
http://wyborcza.pl/1,75480,8570781,Macewy_codziennego_uzytku.html?as=1&startsz=x&startsz=x

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #23 dnia: 09 Sty, 2011, 15:07:07 »
Kilka stron informacji / niepełne/ gdzie i kiedy zginęli suwalscy Żydzi.
http://www.jewishgen.org/yizkor/suwalki/suw900.htm

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #24 dnia: 20 Lut, 2011, 18:23:47 »
Aleksander Margolis u. 21.02. 1887 r. w Suwałkach, teść Marka Edelmana.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Margolis

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #25 dnia: 28 Mar, 2011, 11:45:11 »
Trudno przejść obojętnie wobec toczącej się dyskusji na temat książki Grossa „Złote żniwa”. Sądzę że taka dyskusja potrzebna jest bardziej nam samym niż Żydom.W historii każdego narodu są sprawy wstydliwe z którymi trzeba się uporać, bo jakby to nie zabrzmiało, historia lubi się powtarzać. Nawet jeżeli te relacje w jednej dziesiątej są prawdziwe, to trzeba się z tym zmierzyć, strusia polityka niczego nie załatwia.
W książce M. Siekierskiego „Widziałem Anioła Śmierci” jest taki fragment relacji, którą przytoczę „...W Suwałkach po odejściu Sowietów, całą noc ewakuowano miasto, chuligani polscy biegali po ulicach i bili Żydów”
Link do dość obiektywne moim zdaniem recenzji książki.
[urlhttp://alehistoria.blox.pl/2011/03/JT-GROSS-8222ZLOTE-ZNIWA8221.html][/url]

Link do artykułów, dyskusji o relacjach między Polakami i Żydami w czasie okupacji na Białostocczyźnie i w czasie powstania warszawskiego.
http://niniwa2.cba.pl/index-zydzi.htm

Offline fcfadom

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 281
  • Płeć: Mężczyzna
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #26 dnia: 28 Mar, 2011, 14:47:50 »
Jesienią jak jeździłem rowerem po kładkach to tylko znalazłem miejsce  w którym wymarła cała wioska z powodu cholery roku nie pamiętam ale coś ok. 1860

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #27 dnia: 27 Maj, 2011, 18:07:35 »
Kilka miesięcy temu zmarł prawdopodobnie jeden z ostatnich Żydów mieszkających w Suwałkach.

http://www.sztetl.org.pl/pl/article/suwalki/16,relacje-wspomnienia/27214,naum-adelson-ostatni-zydowski-straznik-z-suwalk/?print=1

Offline gaga

  • - VIP -
  • *****
  • Wiadomości: 5209
  • Płeć: Kobieta
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #28 dnia: 28 Maj, 2011, 00:35:57 »
Mój mąż pamięta N. Adelsona faktycznie uważany była za osobę bardzo zamożną.W pierwszej chwili,jak tylko wspomniałam to nazwisko,natychmiast skojarzył z młynem i browarem.

Offline Krzysztof

  • Weteran
  • ***
  • Wiadomości: 417
Odp: Historia Żydów w Suwałkach
« Odpowiedź #29 dnia: 30 Maj, 2011, 10:25:42 »
To chyba odpowiedni moment żeby odpowiedzieć sobie  na pytanie dlaczego to Żydzi a nie Polacy byli właścicielami browarów czy innych większych zakładów w mieście / oczywiście w ogromnym i uproszczonym skrócie/
Przez wieki przepędzani z różnych państw musieli rozwinąć cechy, które umożliwiły im przetrwanie. W Polsce byli nie tylko tolerowani, ale wręcz zachęcani przez właścicieli miast do osiedlania. Ograniczani prawem do wykonywania określonych zawodów, tych których w polskich miastach brakowało / rzemiosło, handel, działalność bankierska/, pozbawieni prawa nabywania ziemi, z zakazem służby wojskowej, jak się wkrótce okaże tylko na tym skorzystali. Oczywiście radzili sobie z różnym skutkiem, bo zdecydowana większość Żydów w miastach to biedota. Bogaci Żydzi w nową rzeczywistość rewolucji przemysłowej / XIX w./  kiedy to okazało się że to już nie ziemia stanowi o bogactwie, znaczeniu i możliwościach, weszli ze sporym potencjałem ekonomicznym, w Suwałkach oczywiście na miarę niewielkiego jednak miasta.
A Polacy, Polacy przywiązani do ziemi. Szlachcianka w kapeluszu wychodziła w pole, a szlachcic osobiście chodził za pługiem w obawie utraty szlachectwa, o chłopach nawet nie wspominam. Własne mieszczaństwo mieliśmy niestety bardzo słabe i różne były tego przyczyny, żeby przypomnieć o początkach powstawania miast polskich, kiedy to trzeba było sprowadzać cudzoziemców, głównie Niemców.
W konkluzji należałoby chyba stwierdzić, że Suwałki w dużej mierze zawdzięczają Żydom iż nie podzieliły losu Berznik, Filipowa czy Przerośli, czyli nie pozostały niewielką i niewiele znaczącą osadą.